آغاز آفرينش انسان وچگونگي آن، از جمله مباحث مهمي مي‌باشد كه در كتابهاي آسماني و قرآن كريم، مجال طرح يافته است.

از بررسي داستان آفرينش انسان در كتابهاي آسماني مي‌توان به نگرش آنها در باب انسان و مسائل انسان‌شناسي دست يافت: توان او براي رشد و تعالي، ميزان آسيب‌پذيري از وسوسه‌هاي شيطاني، امكانات و استعدادهاي نهفته در او، راهزنان و راهبران وي در زندگي و… .

قرآن كريم ، همچون ديگر كتابهاي آسماني، در چندين سوره، به اين قضيه پرداخته و موضوعات و مسائل فراواني را طرح كرده‌ است، از قبيل: خلافت انسان، سجده فرشتگان، دميدن روح الهي در آدمي، خلقت همسر براي آدم، اسكان در بهشت، عصيان، توبه، هبوط، سرپيچي شيطان وعداوت وي با آدم، تعليم اسماء به آدم و … .

اما پرسشهايي هم وجود دارد كه كتابهاي آسماني، به اجمال از آنها گذشته‌اند:

حقيقت اسماء و كلمات، درخت ممنوع، مكان بهشت آدم: در زمين يا … ، انسان، جانشين خدا در زمين، يا جانشين انسان در زمين ، عصيان آدم و ناسازگاري آن با عصمت، علت عدم بازگشت آدم و حوا به بهشت پس از توبه …

مفسران در تفسير اين آيات و تحليل مسائل مطرح شده و پاسخ به شبهات و ايرادها راههاي مختلفي را دنبال كرده‌اند:

مشهور مفسران با حفظ ظواهر و تاريخي دانستن داستان، به تجزيه و تحليل آن پرداخته و با تكلّف، برخي شبهات را پاسخ گفته‌اند.

برخي ديگر‌، با نوعي گرفتن آدم(ع) تحليل خاصي از آيات ارائه كرده‌اند.

و بالاخره پاره‌اي از مفسران، با تمثيل دانستن حادثه و سمبوليك گرفتن داستان، سلوكي ديگر انتخاب كرده‌اند.

در اين مقال، برآنيم تا نظريه سوم را كه مختار علامه طباطبايي در تفسيرقيم الميزان است، تشريح كنيم و ايرادهايي كه برآن وارد شده ، نقد وبررسي كنيم.

این مقاله در16 صفحه قابل ویرایش بوده و منابع در پایان ذکر شده است.