سکته قلبی و یا انفارکتوس میوکارد عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در بخشی از عضله قلب است که بعلت از بین رفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن قسمت از قلب روی می‌دهد.
علائم
تشخیص بیماری
درمان بیماری
سکته قلبی(در اصطلاح پزشکی ام‌آی) و یا انفارکتوس میوکارد(به انگلیسی: Myocardial infarction) عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در بخشی از عضله قلب(میوکارد) است که بعلت از بین رفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن قسمت از قلب روی می‌دهد. این توقف گردش خون می‌تواند بطور ناگهانی بدون هیچ علائم قبلی نمایان گردد یا پس از تعدادی از حملات آنژینی(درد قفسه سینه) نمود یابد. عمده‌ترین دلیل ایجاد سکته بسته شدن رگهای تغذیه‌کننده قلب است. برای رفع انسداد غیر از دارو، از بالن و جراحی قلب باز (تعویض رگ مسدود شده) استفاده می‌شود. سکته قلبی نوعی عارضه فراگیر است که باعث درگذشتن هزاران تن هر ساله می‌گردد.
علائم
درد سینه پشت جناق(استخوان وسط سینه) یک علامت عمدۀ حملۀ قلبی است،ولی در بسیاری افراد ،بخصوص در افراد مسن و بیماران دیابتی درد ممکن است ناچیز یا حتی اصلاً وجود نداشته باشد(بنام “حملۀ قلبی خاموش”).اغلب درد از ناحیه سینۀ شما به بازوها یا شانه؛گردن؛دندانها؛ فک؛ شکم یا پشت انتشار می یابد.گاهی اوقات درد تنها در یکی از این نواحی احساس می شود .
درد بطور معمول بیش از 20 دقیقه طول می کشد و کاملاً با استراحت یا نیتروگلیسرین برطرف نمی شود،در حالیکه درد آنژین با هردو برطرف می شود.
درد ممکن است شدید و زیاد یا خفیف و نامشخص باشد.درد به صورتهای زیر احساس می شود:
- حالت فشاری یا چیز سنگین
- نوار محکم دور سینه
- “یک فیل روی سینه [ شما] نشسته است”
- حالت سوء هاضمه
سایر علائم که ممکن است به تنهایی یا همراه درد سینه باشند عبارتند از:
- نفس تنگی
- سرفه
- احساس سبکی سر-سرگیجه
- غش کردن
- تهوع یا استفراغ
- تعریق،که ممکن است شدید باشد
- احساس “نزدیک شدن به مرگ”
- اضطراب
تشخیص بیماری
براساس علائم بالینی و شواهدموجوددرنوارقلب وافزایش آنزیمهای قلبی کراتین‌فسفوکیناز و تروپونین و در پاره‌ای از موارد با آنژیوگرافی تشخیص سکته قلبی داده می شود.
درمان بیماری
حمله قلبی یک اورژانس پزشکی است!بستری و احتمالاً مراقبتهای ویژه مورد نیاز است.پایش مداوم نوار قلب سریعاًآغاز می شود،زیرا آریتمی های کشنده (ضربانات نامنظم قلبی) مهمترین علت مرگ در چند ساعت اول پس از حمله قلبی هستند.
اهداف درمان شامل توقف پیشرفت حمله قلبی ،کاهش بار قلب و پیشگیری از عوارض می باشد .
داروها و مایعات مستقیماً از راه یک کاتتر داخل وریدی به درون یک سیاهرگ تزریق می شوند.وسایل پایش متعددی ممکن است لازم باشد.یک سوند ادراری برای پایش دقیق وضع مایعات گذاشته می شود.
معمولاً اکسیژن تجویز می شود،حتی اگر اکسیژن خون طبیعی باشد.این امر اکسیژن کافی در اختیار بافتهای بدن می گذارد و کار قلب را کم میکند.
داروهای ضد درد
نیترو گلیسرین وریدی یا سایر داروها برای کنترل درد و کاهش نیازقلب به اکسیژن بکار می روند.مورفین و داروهای مشابه ضد دردهای قوی هستند که ممکن است برای یک حمله قلبی تجویز شوند.
داروهای ضد انعقادی
اگر EKG ثبت شده حین درد قلبی بصورت”بالا رفتن قطعه ST ” باشد،داروهای ترومبولیتیک(داروهای حل کننده لخته) در عرض 12 ساعت پس از شروع درد سینه ممکن است شروع شوند.این درمان ترومبولیتیک در ابتدا به صورت تزریق آرام استرپتوکیناز یا فعال کنندۀ پلاسمینوژن بافتی شروع و با تزریق وریدی هپارین دنبال می شود.
درمان با هپارین به منظور پیشگیری از تشکیل لخته های جدید،برای 48 تا 72 ساعت ادامه می یابد.علاوه بر این وارفارین (کومادین )که خوراکی مصرف می شود ،ممکن است جهت پیشگیری از تشکیل لخته های بیشتر تجویز شود.
درمان ترومبولیتیک برای بیمارانی که دارای خصوصیات زیر باشند مناسب نیست:
- خونریزیهای داخل سر مثل خونریزی داخل جمجمه ای
- اشکالات مغزی مثل تومورها یا ناهنجاریهای رگهای خونی
- سکته مغزی در 3 ماه گذشته(یا احتمالاً بیشتر)
- ضربه مغزی در 3 ماه گذشته
علاوه بر این،درمان ترومبولیتیک در افرادی که شرایط زیر را داشته باشند بسیار خطرناک است:
- پرفشاری خون شدید
- جراحی عمده یا تصادف شدید در 3 هفته گذشته
- خونریزی داخلی در 2-4 هفته اخیر
- بیماری زخم پپتیک
این درمان در خانمهای حامله و افرادی که داروهای ضد انعقادی مثل کومادین مصرف می کنند بسیار خطرناک است.
مصرف داروهای ترومبولیتیک ممکن است با خونریزی شدید همراه شود.پزشکتان می تواند در انتخاب درمان مناسب به شما کمک کند.
اساس معالجه یک حمله قلبی درمان ضد پلاکتی است.این درمان می تواند از تجمع پلاکتها در محل آسیب وارده به دیواره رگ خونی — مثل پارگی در پلاک آترواسکلروزی– جلوگیری کند.تجمع پلاکتی و انباشته شدن آنها اولین پدیده ای است که منجر به تشکیل لخته می شود.یک داروی ضد پلاکتی پر مصرف آسپرین است.دو داروی ضد پلاکتی مهم دیگر تیکلوپیدین(تیکلید) و کلوپیدوگرل(پلاویکس)هستند.
سایر داروها
- مسدود کننده های بتا(مثل متوپرولول،آتنولول و پروپرانولول)به منظور کاهش بار قلب و پایین آوردن فشار خون استفاده می شوند.
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتنسین(مانند رامیپریل،لیزینوپریل،انالاپریل، یا کاپتوپریل) برای پیشگیری از نارسایی قلب و کاهش فشار خون مصرف می شوند.
جراحی و سایر اقدامات
آنژیوپلاستی اورژانس کرونر ممکن است برای باز کردن شریانهای کرونر مسدود لازم باشد.این روش درمانی را می توان بجای درمان ترومبولیتیک استفاده کرد؛یا در بیمارانی که داروهای ترومبولیتیک نباید استفاده شوند ممکن است بکار رود.وسیله ای بنام استنت اغلب حین آنژیوپلاستی داخل شریان گذاشته می شود.این امر برای اطمینان بیشتر است که شریان کرونری تازه باز شدۀ بعد از جراحی همچنان باز بماند.پيوند باي‌پس عروق كرونري بصورت اورژانس ممکن است در برخی بیماران نیاز باشد.
شواهد اخیر حاکی از آن است که استفاده از آنژیوپلاستی و استنت گذاری می تواند اولین قدم درمانی برای باز کردن شریان قلبی مسدود باشد، به شرطی که این روش در زمان مشخص در مرکز مجهز صورت گیرد.اگر این روش در دسترس نباشد،استفاده از درمان ترومبولیتیک پیشنهاد می شود.
پیشگیری
برای پیشگیری از حمله قلبی
- فشار خونتان را کنترل کنید
- سطح کلسترول تام را کنترل کنید.جهت کنترل سطح کلسترول ،پزشکتان ممکن است دارویی از خانواده استاتین ها تجویز کند(آتورواستاتین،سیمواستاتین).
- اگر سیگاری هستید سیگار را ترک کنید.
- غذای کم چربی حاوی میوه و سبزیجات فراوان و فاقد روغن حیوانی مصرف کنید.
- بیماری قند را کنترل کنید.
- اگر چاق هستید وزنتان را کم کنید.
- روزانه یا چند بار در هفته پیاده روی یا سایر ورزشهایی که کارآیی قلب را بهبود می بخشد انجام دهید.(ابتدا با پزشك خود مشورت کنید.)
اگر دارای یک یا چند فاکتورخطر بیماریهای قلبی هستید ،با پزشکتان در مورد تجویز آسپرین برای پیشگیری از حمله قلبی تماس بگیرید.
بعد از یک حمله قلبی ، پیگیری بیمار برای کاهش خطر بروز یک حمله دیگر ضروری است.اغلب یک برنامه بازتوانی قلبی برای بازگشت به زندگی روزمره توصیه می شود.برنامه ورزش،تغذیه، و داروها را مطابق تجویز پزشکتان ادامه دهید.
