سالمندی و زناشویی
همه ما یک زمانی پیر می شویم و آرام ارام دوران سالمندی را نیز تجربه می کنیم وقتی به دوران سالمندی می رسیم، عده ای دچار برخی بیماری های مزمن می شویم و عده هم خدارو شکر سالم می مانیم، می خواهیم بدانیم که در دوران سالمندی چگونه می توانیم روابط زناشویی خود را حفظ کنیم؟
باید بدانید کسانی که از خودشان مراقبت می‌کنند، میتوانند از بسیاری از بیماری‌هایی که باعث سالخوردگی زودرس می‌شوند، جلوگیری کنند. بدین وسیله میتوانند روابط زناشویی خود را تا این دوران ادامه دهند.
تا به حال بیشتر پژوهش‌ها درباره سالمندی بر بیماری‌های وخیم مانند بیماری قلبی، زوال عقلی، آرتریت، مشکلات پروستات و مانند آن متمرکز بوده است؛ در حالی که پژوهشگران در حال گسترش افق‌های دیدشان هستند تا مسایل کمتر حیاتی را هم در نظر بگیرند.
امور جنسی نمونه مهمی از این موارد است. به تازگی گزارش‌های متعددی منتشر شده است که موضوع سالمندی و فعالیت جنسی را روشن‌تر کرده و یکی از آنها بیانگر آن است که فعالیت جنسی به خودی خود ممکن است از اختلال کارکرد جنسی در مردان سالمند جلوگیری کند.
فعالیت جنسی در بیشتر مردان در طول زمان کاهش می‌یابد. این کاهش معمولا تدریجی است و جلب‌نظر نمی‌کند. با وجود اینکه میل جنسی در مردان سالمندتر باقی‌می‌ماند، به‌تدریج میزان اشتغال‌خاطر آنها به امور جنسی کاهش می‌یابد.
به عبارت دیگر، با وجود داشتن میل جنسی، میل به انجام این عمل کاهش می‌یابد. بسیاری از مردان سالمند به امور جنسی فکر می‌کنند، اما انگیزه‌ای برای به مرحله عمل در آوردن این فکر ندارند. حتی هنگامی که انگیزه پیدا می‌کنند، ممکن است بدنشان با آنها همراهی نکند.
کارکرد جنسی مردان نسبت به علاقه یا میل جنسی به طور شاخص با سرعت بیشتری نزول می‌کند. بیشتر مردان با افزایش وزن، کاهش پاسخ دهی جنسی را تجربه می‌کنند. نعوظ‌ها کندتر رخ می‌دهد و افکار شهوانی برای تحریک جنسی آنها کافی نیست و نیاز بیشتری به تحریک جسمی پیدا می‌کنند.
حتی در دهه ششم زندگی هنگامی که نعوظ رخ می‌دهد، میزان سفت شدن آلت تناسلی کمتر و حفظ نعوظ مشکل‌تر خواهد بود. مرحله انزال نیز با افزایش سن دچار تغییر می‌شود؛ انقباض‌های عضلانی در مرحله ارگاسم با شدت کمتر و انزال، آهسته‌تر و با فوریت کمتری رخ می‌دهد.
شمار اسپرم‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. اگرچه مردان سالم میتوانند حتی در سنین بالا هم صاحب فرزند شوند اما کارایی تولیدمثلی آنها به وضوح کمتر از مردان جوان‌تر است. تغییرات مربوط به سن در فعالیت جنسی مردان مستقل از عوامل میان‌فردی است. نعوظ‌های شبانه که رخدادی طبیعی است و حین خواب عمیق رخ می‌دهد، با افزایش سن کاهش می‌یابد و مردان ۴۵ تا ۵۴ ساله به طور میانگین ۳/۳ بار نعوظ در طول شب را تجربه می‌کنند. در فاصله سنین ۶۵ تا ۷۵ سال این میانگین به ۳/۲ بار می‌رسد. مدت نعوظ‌های شبانه با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند و شدت آن هم کم می‌شود.
تغییرات به علت بیماری
در مردانی که وضع سلامت مناسبی دارند، همه این تغییرات باعث کاهش نسبی فعالیت جنسی می‌شود اما در برخی از مردان این تغییر به صورت ناگهانی و شدیدتر رخ می‌دهد.
اختلال کارکرد نعوظی کاملا با سن ارتباط دارد. در مردان زیر ۴۰ سال شیوع این اختلال ۵ درصد است اما شیوع آن به طور مداوم با بالارفتن سن افزایش می‌یابد. حدود ۴۴ درصد مردان در دهه ۶۰ اختلال نعوظ دارند و در بالای ۷۰ سال این رقم تا ۷۰ درصد بالا می‌رود.
از آنجا که اختلال نعوظ در سالمندان بسیار شایع است، بسیاری از افراد آن را بخش طبیعی فرآیند پیری تلقی می‌کنند، در حالی که اینگونه نیست. اختلال نعوظ بیانگر اثر بیماری‌های مزمنی است که به‌طور فزاینده‌ای با افزایش سن شایع می‌شود.
مهم‌ترین این بیماری‌ها تصلب شرایین (آتروسکلروز) و فشار خون بالا است که بر عروق خونی اثر می‌گذارند و دیابت که جریان خون و اعصاب را مختل می‌کند. استرس، افسردگی و اضطراب درباره داشتن کارکرد کامل جنسی ممکن است فعالیت و ارضای جنسی را با افزایش سن کاهش دهد.
عوامل دیگری مانند مشکلات زناشویی، مشکلهای ارتباطی، نداشتن مهارت‌های جنسی و ملال و کسالت نیز ممکن است این وضعیت را بدتر کنند. از طرف دیگر هر یک از همسران ممکن است انتظار داشته باشند با ادامه زندگی مشترک، فعالیت و صمیمیت جنسی‌شان بالاتر رود و اگر این انتظارات برآورده نشود، هر دوی آنها باید به جستجوی علل و درمان‌های در دسترس بپردازند.
برخی داروهایی که بسیاری از مردان سالمند مصرف می‌کنند، بر سلامت جنسی آنها اثر می‌گذارد و کارکرد جنسی‌شان را مختل می‌کند، از جمله بسیاری از داروهایی که برای درمان فشارخون، بیماری قلبی، اضطراب و افسردگی به کار می‌روند.
علل تغییرات جنسی با افزایش سن
رفتار جنسی رویداد پیچیده‌ای است و دانشمندان همه عوامل موثر در کارکرد جنسی مردان جوان را هم نمی‌دانند، چه برسد به عوامل دخیل در تغییرات فعالیت جنسی با افزایش سن. باوجود این، روشن است که هورمون‌ها، اعصاب و عروق خونی در تغییرات فعالیت جنسی مردان با افزایش سن دخالت دارند.
در یک مرد، متوسط میزان هورمون جنسی تستوسترون در سنین بالای ۴۰ سالگی حدود یک درصد در سال کاهش پیدا می‌کند اما بیشتر در بدن مردان سالمند هم آنقدر تستوسترون وجود دارد که کارکرد جنسی داشته باشند. تستوسترون برای ایجاد برانگیختگی جنسی، روی بخشی از مغز به نام «لوکوس سرولئوس» اثر می‌کند و پاسخ‌دهی سلول‌های عصبی در این بخش مغز کمتر می‌شود. پاسخ‌دهی آلت تناسلی به تحریک حسی نیز با افزایش سن کند می‌شود. به علاوه حتی در صورتی که فرد سالم بماند، جریان خون آلت تناسلی با افزایش سن مرد کاهش می‌یابد.
داروهای بهبوددهنده نعوظ
داروهای درمان‌کننده اختلال نعوظ مانند «ویاگرا» اثر گسترده‌ای بر فعالیت جنسی، سلامت روانی و روابط زناشویی دارد اما مردان مبتلا به اختلال کارکرد جنسی باید با پزشکشان مشورت کنند تا علل زمینه‌ساز مشکل آنها روشن شود.
اگر مشکل، اختلال کارکرد نعوظ باشد، باید عوامل خطرساز برای بیماری‌های قلبی-عروقی (در اختلال نعوظ هم نقش دارند) از جمله میزان غیرطبیعی کلسترول خون، فشار خون بالا، دیابت، سیگار کشیدن، چاقی و ورزش‌نکردن را شناسایی و درمان کرد.
در واقع ابتلا به اختلال کارکرد نعوظی حتی در مردانی که علایمی ندارند، یک عامل قوی پیش‌بینی‌کننده بیماری قلبی در آینده است. در مورد اختلال نعوظ هم گرچه درمان‌ها به فرد کمک می‌کنند اما بهترین کار پیشگیری است یعنی سیگارنکشیدن، ورزش منظم لاغر باقی ماندن. بالاخره نتایج یک بررسی نشان می‌دهد که خود فعالیت جنسی ممکن است به حفظ کارکرد نعوظ در مردان سالمند کمک کند.
